Słowniczek

  • Alergeny – substancje z grupy białek, glikoproteidów lub wielocukrów zawarte w pokarmach, kurzu, roztoczach, sierści, pyle roślinnym itp., które wprowadzone do organizmu powodują u osób na nie uczulonych występowanie chorób alergicznych. Wyciąg z niektórych alergenów może służyć do przygotowania testów diagnostycznych, pozwalających na wykrycie przyczyny uczulenia, a także do produkcji szczepionek w celach leczniczych.
  • Alergia – (popularnie stosowane synonimy uczulenienadwrażliwość) – patologiczna, jakościowo zmieniona odpowiedź tkanek na alergen, polegająca na reakcji immunologicznej związanej z powstaniem swoistych przeciwciał, które po związaniu z antygenem doprowadzają do uwolnienia różnych substancji – mediatorów stanu zapalnego. Może się objawiać łagodnie, jak w przypadku kataru czy łzawienia, aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć.
  • Alergia pyłkowa – czyli pyłkowica (pollinosis) to sezonowe, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i spojówek, nierzadko z napadami astmy oskrzelowej, a także czasami z objawami ze strony innych narządów takich jak skóra lub przewód pokarmowy.
  • Antygen – to substancja mająca zdolność do wywoływania odpowiedzi odpornościowej organizmu i łączenia się z przeciwciałem.
  • Astma oskrzelowa – dychawica oskrzelowa (łac. Asthma bronchiale) – przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, wywołująca nadreaktywność oskrzeli, która prowadzi do nawracających napadów duszności i kaszlu, występujących szczególnie w nocy i nad ranem. U podłoża tych napadów leży wydzielanie przez komórki układu oddechowego licznych mediatorów doprowadzających do rozlanego, zmiennego ograniczenia przepływu powietrza w drogach oddechowych, które często ustępuje samoistnie lub pod wpływem leczenia
  • Atopia – dziedzicznie uwarunkowana skłonność do reakcji anafilaktycznej (u 60 ? 70% chorych istnieją w rodzinie choroby atopowe). Etiopatogeneza ciągle jeszcze nie jest w pełni wyjaśniona. Istnieje zespół zaburzeń odporności komórkowej i wegetatywnego układu nerwowego. Do chorób atopowych należy astma (asthma bronchiaib), katar nosa alergiczny, atopowe zapalenie skóry.
  • Bakteria – jednokomórkowy drobnoustrój znajdujący się w systematyce na pograniczu świata roślinnego i zwierzęcego. Składa się z 3 zasadniczych elementów, błony komórkowej, cytoplazmy i substancji chromatynowej. Błona komórkowa dzieli się na ścianę komórkową, która jest zbudowana z kompleksu wielocukrów zawierających kwas muraminowy i utrzymuje w określonej przestrzeni zawartość cytoplazmy, oraz błonę cytoplazmatyczną znajdującą się tuż pod ścianą komórkową (bardzo cienka błona) i złożoną z białka i tłuszczów.
  • Choroby atopowe – reakcje atopowe mogą doprowadzać do zaburzeń czynności całego organizmu (groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny), lecz w ogromnej większości dotyczą jednego układu lub narządu. W związku z tym wyróżnia się następujące jednostki chorobowe dotyczące:
    • nosa (alergiczny sezonowy i całoroczny nieżyt nosa),
    • oskrzeli (astma oskrzelowa atopowa),
    • skóry (atopowe zapalenie skóry),
    • oczu (alergiczne zapalenie spojówek),
    • przewodu pokarmowego (alergia pokarmowa).
  • Drobnoustroje – czyli mikroorganizmy – (inaczej zarazki, mikroby – nazwa wychodząca z użycia – z gr. mikros – mały, bios – życie). Organizmy jednokomórkowe (mikroskopijnej wielkości, mierzonej w mikrometrach), do których zalicza się wirusy, bakterie, sinice, roślinne glony i grzyby, zwierzęce pierwotniaki. Rozróżniamy (ze względu na rolę): 1. drobnoustroje chorobotwórcze, do których należą wirusy, część bakterii i pierwotniaków (zarodnikowce, wiciowce) oraz niektóre grzyby. 2. bardzo pożyteczne drobnoustroje fermentacyjne, gnilne.
  • Dychawica oskrzelowa – patrz: astma oskrzelowa
  • Dym papierosowy – Dym tytoniowy jest pojęciem szerszym, niż dym papierosowy, gdyż obejmuje również dym z cygar, cygaretek, fajki. Jednak terminy te często stosuje się zamiennie. Dym tytoniowy i papierosowy, podobnie jak dym pochodzący z innych źródeł, jest aerozolem, na który składa się faza cząsteczkowa i faza gazowa. W żarzącym się papierosie na skutek gradientu temperatury ma miejsce stan pewnej fizykochemicznej równowagi dynamicznej między fazami: gazową i stałą, a fazą, która w normalnych warunkach jest fazą ciekłą. Dlatego określa się ją jako fazę stało-ciekłą i ciekło-gazową. Dla uproszczenia można posłużyć się pojęciami: faza gazowa, faza cząsteczkowa – obie powstają w strefie żarzenia się wałka tytoniowego, której temperatura osiąga 900° Celsjusza.
  • Histamina – wydziela się pod wpływem połączenia immunoglobiny IgE z alergenem; główny mediator reakcji alergicznej, której efektem końcowym mogą być zaburzenia trawienne, zmiany skórne, nieżyt nosa, astma… Leki przeciw-histaminowe są podstawowym orężem w walce z najpowszechniejszą alergią IgE-zależną.
  • Immunoglobiny E (IgE) – przeciwciała krążące w nadmiarze we krwi alergików. Wysoki poziom tzw. IgE całkowitego wskazuje zazwyczaj na alergię, choć nie mówi jeszcze, na co człowiek jest uczulony. To wiadomo dopiero po zbadaniu IgE swoistych dla poszczególnych alergenów. Wymaga to już jednak wyspecjalizowanych metod laboratoryjnych.
  • Kalendarze pylenia – mapki i wykresy opracowane przez Ośrodek Badań Alergenów Środowiskowych, obrazujące stężenie pyłków różnych roślin w różnych regionach klimatycznych Polski (www.alergen.info.pl/kalendarz/index.html).
  • Kurz – to wysuszone drobne cząstki pożywienia, zarodniki pleśni, części insektów (ich wydzielin i wydalin również), pyłki, strzępki włókien czy tkanin, proszków, pudrów, sierści, złuszczonego naskórka ludzkiego itd. urz domowy powoduje wiele przykrych dolegliwości, m.in. choroby alergiczne. Dywany, książki, wykładziny i pościel to jedne z największych skupisk kurzu. Odpowiada on m.in. za niesezonowy alergiczny nieżyt nosa, który jest ostrą i przewlekłą chorobą alergiczną. Jego objawy to napady kichania o różnym nasileniu, obfita przejrzysta wydzielina oraz uczucie niedrożności nosa. Alergen wziewny, jakim jest kurz, powoduje występowanie objawów przez cały rok. Dolegliwości jednak nasilają się w okresie zimowym, kiedy to korzystamy z grzejników, kaloryferów. Wysuszają one nie tylko powietrze, ale przede wszystkim śluzówki dróg oddechowych. Upośledzone w ten sposób śluzówki nie są w stanie ochronić organizmu przed atakiem alergenów.
  • Odczulanie – wygaszanie nadwrażliwości na alergen za pomocą szczepionek. Metoda polecana zwłaszcza przy alergicznym nieżycie nosa i spojówek oraz w lżejszych postaciach astmy. Polega na podawaniu wzrastających dawek w formie zastrzyków podskórnych lub kropli przyjmowanych doustnie (podjęzykowo). Szczepionki podjęzykowe (są łatwiejsze i przyjemniejsze w użyciu, ale dwa razy droższe) można podawać już pięciolatkom, z zastrzykami trzeba poczekać jeszcze rok. Pełna kuracja odczulająca trwa cztery-pięć lat.
  • Przeciwciała – białka składające się z czterech łańcuchów peptydowych – dwóch takich samych ciężkich i dwóch takich samych lekkich. Dzielą się na pięć klas: immunoglobuliny M (IgM), immunoglobuliny G (IgG), immunoglobuliny A (IgA), immunoglobuliny E (IgE), immunoglobuliny D(IgD).
  • Pulmonolog – To diagnosta, z reguły zajmuje się dziećmi cierpiącymi na rzadsze schorzenia układu oddechowego. Jest przygotowany do szukania wyjaśnienia takich spraw jak:
    • dlaczego dziecko kaszle?
    • dlaczego przepisane leki nie działają skutecznie?
    • co zostało przeoczone u dziecka, które wciąż cierpi z powodu uporczywych dolegliwości.

    Pulmonolog to także ekspert w interpretowaniu różnych badań oceniających czynność płuc, które mogą być użyteczne.

  • Reakcja alergiczna – Reakcję alergiczną definiuje się jako specyficzny rodzaj nietolerancji na wszelkie obce białko. Jednak trzeba zaznaczyć, że alby doszło do wyzwolenia tej reakcji, to dana osoba musi wcześniej zetknąć się z alergenem. Nie można bowiem być uczulonym na coś, z czym ma się do czynienia po raz pierwszy. Dajmy na to, że nasze dziecko podczas pierwszych wizyt u koleżanki miało kontakt z kotem. Na początku objawy uczulenia mogą nie wystąpić. Jednak po jakimś czasie może się okazać, że siły zbrojne organizmu naszego dziecka podjęły decyzję, że nigdy więcej nie chcą znaleźć się w pobliżu kota.
    Oto przebieg reakcji alergicznej:
    Czynniki środowiskowe wyzwalające obce białko -> wchłanianie obcego białka do organizmu -> wytwarzanie IgE -> stymulacja różnorodnych komórek (mastocytów, eozynofilów, limfocytów) -> wytwarzanie tzw. „kaskady chemicznej” -> objawy alergii: kaszel, wydzielina z nosa, wytwarzanie śluzu, świszczący oddech, wysypka itp. Jeśli należymy do osób typu alergicznego, to obce białko umieszczone na skórze może wyzwolić natychmiastową produkcję IgE, które w dalszej kolejności powoduje rekrutację pozostałych sił reakcji alergicznej. Wtedy może pojawić się wysypka (pokrzywka bądź wyprysk). Jeżeli nasze dziecko wdycha kurz, to IgE powstaje w jamie nosowej – następuje reakcja, czyli kichanie, a z nosa wypływa wydzielina. Natomiast świąd oczu świadczy o tym, że przeniknął do nich jakiś czynnik w powietrzu (np. pyłki traw czy złuszczony naskórek zwierzęcia). Świszczący oddech i kaszel to znak, że dziecko wciągnęło do dróg oddechowych białko, które następnie wyzwoliło w oskrzelach reakcję za pośrednictwem IgE.
  • Roztocze – mikroskopijne pajęczaki bytujące w pobliżu człowieka (na jego skórze, w pościeli, w kurzu domowym). Ich odchody należą do najsilniejszych i najpospolitszych alergenów wziewnych.
  • Wstrząs anafilaktyczny – Wstrząs anafilaktyczny- to rodzaj reakcji alergicznej typu natychmiastowego, która ma miejsce po ponownej ekspozycji na alergen. Jest ona spowodowana przez szybkie uwalnianie mediatorów preformowanych i wytwarzanych m.in. histaminy i przeciwciał IgE z komórek tucznych i bazofili, co wzbudza odpowiedź narządów docelowych. Reakcja ta może dotyczyć niemal każdego narządu, chociaż najczęstsze są reakcje ze strony skóry, płuc, przewodu pokarmowego i układu krążenia. Ciężkość anafilaksji jest różna. Od średnio-ciężkiej pokrzywki czy obrzęku aż do wstrząsu anafilaktycznego, czyli głębokich zaburzeń: niewydolności krążenia i oddychania, co może prowadzić nawet do śmierci.
    Wstrząs anafilaktyczny jest ostrą, zagrażająca życiu reakcją alergiczną całego organizmu. Występuje on z reguły natychmiast przy kontakcie z substancjami wyzwalającymi czyli alergenami takimi jak na przykład leki, środki cieniujące, preparaty krwi oraz jad przy ukąszeniu owadów.
    Widoczne objawy wstrząsu anafilaktycznego to:

    • zaczerwienienie skóry, świąd, obrzęki na całym ciele czasem również pokrzywka
    • duszność spowodowana obrzękiem krtani oraz skurczem oskrzeli
    • spadek ciśnienia krwi związany z zapaścią sercowo-naczyniową oraz zwiększoną przepuszczalnością naczyń włosowatych
    • nudności oraz wymioty

    Postępowanie przy wstrząsie anafilaktycznym to:

    • natychmiastowe przerwanie kontaktu z alergenem np. zaprzestanie podawania leku
    • stała kontrola podstawowych funkcji życiowych
    • ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej
    • wezwanie karetki pogotowia
Koszyk
Brak produktów w koszyku
Kontynuuj zakupy